Yaşar Kemal

Yaşar Kemal (d. Kemal Sadık Gökçeli,1923; Hemite, Osmaniye - ö. 28 Şubat 2015), Kürt kökenli Türk romancı, senaryo ve öykü yazarı. Türk edebiyatının en önde gelen yazarlarından biridir. İlk öykü kitabı Sarı Sıcak'ta da yer alan Bebek öyküsü ile ilk romanı İnce Memed, Cumhuriyet'te tefrika edildi. İnce Memed, yaklaşık kırk dile çevrilerek yayımlandı ve kitaplarının yurtdışındaki baskısı yüz kırktan fazladır.

Yaşar Kemal pek çok yapıtında Anadolu'nun efsane ve masallarından yararlanmıştır. PEN Yazarlar Derneği üyesidir. Nobel Edebiyat Ödülü'ne aday gösterilen ilk Türk yazardır. 28 Şubat 2015 tarihinde organ yetmezliği sebebiyle yoğun bakımda olduğu hastanede vefat etmiştir.

Sanat Hayatı

1978 yılında yaptığı bir söyleşide sanat çalışmalarına ilkokula başlamadan önce şiirle işe koyulduğunu ve okula başladığında "yaşlı halk şairleriyle çakıştığını" anımsadığını belirtti. İlkokulun son sınıfındayken arkadaşı Aşık Mecit, çok iyi saz çalarken kendisi annesinden ötürü sazı "berbat" çalmaktaydı. Bunun nedenini şu sözlerle dile getirdi:

"Benim saz çalamamamın sebebi var, anam aşık olacağım da diyar diyar dolaşacağım diye saza, aşıklığa düşman olmuştu. Onun tek çocuğuydum ve gözünden ayırmıyordu beni. Okulda, düğünlerde bayramlarda beni hep Aşık Mecitle çakıştırırlardı. Aşık Mecitle, Kadirli'de bir kahvede bir gece sabaha kadar çalıştığımı şimdi iyice anımsıyorum."

Ortaokuldan ayrıldıktan sonra folklor derlemelerine başladı ve 1940-1941 yılları arasında Çukurovadan ile Toroslardan derlediği ağıtları içeren ilk kitabı olan Ağıtlar, Adana Halkevi tarafından 1943 yılında yayınladı.1944 yılında ilk hikâyesi Pis Hikâye'yi yayınladı. Bunu, Kayseri'de askerlik yaparken yazmıştı. Bebek, Dükkâncı, Memet ile Memet öyküleri 1950'lerde yayımlandı.

Kemal Sadık Göğceli adı ile çeşitli yayımlarda yazarken Yaşar Kemal adını Cumhuriyet gazetesine girince kullanmaya başladı. 1952 yılında yayımlanan ilk öykü kitabı olan Sarı Sıcak'ta da yer alan Bebek öyküsü burada tefrika edildi.

1947'de İnce Memed'i yazdı fakat yarım bıraktı ve 1953-54’te bitirdi. Romanı yazma nedeni eşkiya olan ve dağda vurulan amcasının oğlunun vurulması olduğunu 1987 yılındaki bir söyleşisinde belirtti. Ayrıca aynı söyleşide, çocukluğunun eşkiyalığın içinde geçtiğini, dayısının "en büyük" eşkiyalardan biri olduğunu, o çevrede 1936'lara kadar beş yüze yakın eşkiya bulunduğunu ve bunlardan birinin de Kurtuluş Savaşı'nda Kadirli'yi ilk örgütleyenlerden olan Karamüftüoğlu ailesinden ünlü Remzi Bey olduğunu söyledi.Remzi Bey'in kendisine, ilk İnce Memed hikayesinde "Çakırdikeni" diye yer alan diken hikâyesini anlattı ve Yaşar Kemal'le "eşkıyalığın felsefesini" yaptı.

Yaşar Kemal'in dünyada ilk kez yayımlanan eseri, Bebek öyküsüdür ve önce Fransızcaya, sonra İngilizceye, İtalyancaya, Rusçaya, Romenceye ve diğer dillere çevrildi.

                 

Eserleri

Öykü Sarı Sıcak, İst.: Varlık, 1952 Bütün Hikâyeler, İst.: Cem, 1975. Roman İnce Memed, I. Cilt, İst., 1955 Teneke, İst.: Varlık, 1955 Orta Direk, İst.: Remzi, 1960 Yer Demir Gök Bakır, İst.: Güven, 1963 Ölmez Otu, İst.: Ant, 1968 İnce Memed, II. Cilt, İst., 1969 Akçasazın Ağaları / Demirciler Çarşısı Cinayeti, İst.: Cem, 1974 Akçasazın Ağaları / Yusufcuk Yusuf, İst.: Cem, 1975 Yılanı Öldürseler, İst.: Cem, 1976 Al Gözüm Seyreyle Salih, İst.: Cem, 1976 Kuşlar da Gitti, (uzun öykü) İst.: Milliyet, 1978 Deniz Küstü, İst.: Milliyet, 1978 Yağmurcuk Kuşu / Kimsecik I, İst.: Toros, 1980 Hüyükteki Nar Ağacı, İst.: Toros, 1982 İnce Memed, III. Cilt, İst., 1984 Kale Kapısı / Kimsecik II, İst.: Toros, 1985 İnce Memed, IV. Cilt, 1987 Kanın Sesi / Kimsecik III, İst.: Toros, 1991 Fırat Suyu Kan Akıyor Baksana / Bir Ada Hikayesi I, İst.: Adam, 1997 Karıncanın Su İçtiği / Bir Ada Hikayesi II, İst.: Adam, 2002 Tanyeri Horozları / Bir Ada Hikayesi III, İst.: Adam, 2002 Çıplak Deniz Çıplak Ada / Bir Ada Hikayesi IV, İst.: YKY, 2012 Tek Kanatlı Bir Kuş, İst.: YKY, 2013. Çocuk Romanı Filler Sultanı ile Kırmızı Sakallı Topal Karınca, İst.: Cem, 1977. Çeviri Ayışığı Kuyumcuları (A. Vidalie; Thilda Kemal ile), İst.: Adam, 1977. Röportaj Yanan Ormanlarda 50 Gün, İst.: Türkiye Ormancılar Cemiyeti, 1955 Çukurova Yana Yana, İst.: Yeditepe, 1955 Peribacaları, İst.: Varlık, 1957 Bu Diyar Baştan Başa, İst.: Cem, 1971 Bir Bulut Kaynıyor, İst.: Cem, 1974 Allahın Askerleri, İst.: Milliyet, 1978 Röportaj Yazarlığında 60 Yıl, İst.: YKY, 2011 Çocuklar İnsandır, İst.: YKY, 2013. Deneme-Derleme Ağıtlar, Adana: Halkevi, 1943 Taş Çatlasa, İst.: Ataç, 1961 Baldaki Tuz, (1959-74 gazete yazıları) İst.: Cem, 1974 Gökyüzü Mavi Kaldı, (halk edebiyatından seçmeler, S. Eyüboğlu ile) Ağacın Çürüğü: Yazılar - Konuşmalar, (der. Alpay Kabacalı) İst.: Milliyet, 1980 Yayımlanmamış 10 Ağıt, İst.: Anadolu Sanat, 1985 Sarı Defterdekiler: Folklor Derlemeleri, (haz. Alpay Kabacalı) İst.: YKY, 1997 Ustadır Arı, İst.: Can, 1995 Zulmün Artsın, İst.: Can, 1995 Binbir Çiçekli Bahçe, İst.: YKY, 2009. Destansı roman Üç Anadolu Efsanesi, İst.: Ararat, 1967 Ağrıdağı Efsanesi, İst.: Cem, 1970 Binboğalar Efsanesi, İst.: Cem, 1971 Çakırcalı Efe, İst.: Ararat, 1972. Şiir Bugünlere Bahar İndi, İst.: YKY, 2010.